Midday Brief 15/03

« Dit is ons vierde jaarlijkse rapport over de mentale toestand van de wereld, dat een perspectief biedt op de internetbevolking wereldwijd. Dit jaar ligt de focus op één belangrijke trend – dat de dramatische daling in mentaal welzijn die zich voordeed tussen 2019 en 2020, en zich voortzette in 2021 door de COVID-19 pandemie, aanhoudt zonder tekenen van herstel. De verwachting was misschien dat onze collectieve geestelijke gezondheid zich zou herstellen naar het niveau van voor de pandemie zodra de afsluiting zou worden opgeheven en de dreiging van COVID-19 zou verdwijnen. De gegevens over 64 landen wijzen echter op het tegendeel – dat de gevolgen van een verminderd wereldwijd geestelijk welzijn een nieuw normaal zijn geworden. Veel van de verschuivingen die de pandemie teweegbracht, zijn nog steeds aanwezig. » (Sapien Labs)


Twee jaar na de invasie van Oekraïne door het Kremlin hebben velen in Rusland reden om aan te nemen dat de oorlogseconomie goed voor hen werkt. Een tegenslag voor de westerse sancties die bedoeld zijn om de bevolking tegen de leider van het land, Vladimir Poetin, op te zetten. De lonen zijn met dubbele cijfers gestegen, de roebel is gestabiliseerd en de armoede en werkloosheid zijn nog nooit zo laag geweest. Voor de laagstbetaalden in het land – een belangrijke achterban van het Kremlin – zijn de lonen de afgelopen drie kwartalen sneller gestegen dan voor elk ander segment van de samenleving, met een jaarlijkse groei van ongeveer 20%, zo blijkt uit gegevens van de Federale Dienst voor Statistiek. In de aanloop naar de Russische presidentsverkiezingen (het stemmen begint vandaag en eindigt zondag), waarbij Poetin zo goed als zeker is van een vijfde termijn, is er weinig publieke onvrede over de economie. (BBG)


De toespraak van Chuck Schumer, de Democratische leider van de meerderheid in de Amerikaanse Senaat, waarin hij opriep tot een nieuwe regering in Israël, veroorzaakte een enorme schok in de toch al gespannen relatie tussen de VS en Israël. Schumer is niet alleen de hoogste Joodse gekozen functionaris in het land, hij heeft ook een van de langste en nauwste relaties met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu van alle Amerikaanse politici. De toespraak van Schumer verbijsterde zowel Washington als Jeruzalem, omdat hij in decennia de meest fervente aanhanger van Israël was – en nog steeds is – van de Democratische Partij. Zijn harde opmerkingen over Netanyahu creëren meer politieke ruimte voor andere Democratische leden van het Congres om openlijk hun kritiek op de Israëlische regering te uiten tijdens de voortdurende oorlog in Gaza. (Axios)


Ruim 7,2 procent van alle 20- tot 64-jarigen in België, of bijna een half miljoen mensen, is niet aan het werk wegens ziekte of een handicap. Ons land is daarmee de Europese koploper. Het aantal arbeidsongeschikten door ziekte of handicap is sinds begin deze eeuw maal 2,5 gegaan. De instroom stijgt kwartaal na kwartaal – met uitzondering van de coronaperiode – terwijl de uitstroom uit het stelsel veel trager gaat. Een deel van de verklaring is de vervrouwelijking en de vergrijzing van de arbeidsmarkt. Vrouwen en ouderen kampen vaker met gezondheidsproblemen. Wat ook een rol speelt, is dat het tijdskrediet zonder motief is afgeschaft, het brugpensioen strenger is geworden en de pensioenleeftijd is opgetrokken. (Tijd.be)


Een studie in opdracht van Google heeft een schatting gemaakt van de impact van generatieve AI op het Belgische bbp en de gevolgen voor de werkgelegenheid. De bevindingen zijn zeer bemoedigend: in tien jaar tijd zou generatieve AI het bbp van België met 45 tot 50 miljard euro kunnen doen toenemen, een stijging van 9%. De toepassing van generatieve AI zal vooral de sectoren van de zakelijke dienstverlening en de overheidsadministratie ten goede komen. Enerzijds zal het de productiviteit van de mensen die ermee werken verhogen, waardoor sommige van hun taken eenvoudiger worden. Anderzijds zal het tijd vrijmaken dankzij het automatiseringspotentieel en de deur openen naar het hergebruik van deze vrijgemaakte tijd voor andere activiteiten. « Tijdens vorige Industriële Revoluties werden banen vernietigd om vervolgens op dezelfde plaats weer te worden gecreëerd. Het risico vandaag is dat de banen die verloren gaan plaats maken voor nieuwe IA-banen, maar dan elders dan in België. Het is een beetje een dubbel of niets situatie voor de Belgische economie », waarschuwt Axel Legay (UCLouvain). (LLB)


The Economist analyseerde opiniepeilingen uit 20 rijke landen. Twee decennia geleden was er weinig verschil tussen mannen en vrouwen in de leeftijd van 18-29 jaar op een zelfgerapporteerde schaal van 1-10 van zeer liberaal tot zeer conservatief. Maar uit onze analyse bleek dat tegen 2020 de kloof 0,75 was. Voor de context: dit is ongeveer twee keer zo groot als het verschil in mening tussen mensen met en zonder diploma in hetzelfde jaar. Anders gezegd, in 2020 waren jonge mannen slechts iets meer geneigd om zichzelf als liberaal dan als conservatief te omschrijven, met een verschil van slechts twee procentpunten. Jonge vrouwen daarentegen leunden veel vaker links dan rechts, met een verschil van maar liefst 27 procentpunten. In alle grote landen die we onderzochten waren jonge mannen conservatiever dan jonge vrouwen. (The Economist)


Een rally in Italiaanse staatsobligaties heeft de nauwlettend in de gaten gehouden kloof tussen de leenkosten van het land en die van Duitsland verkleind tot het laagste niveau in meer dan twee jaar, nu beleggers steeds optimistischer worden over de vooruitzichten voor de Italiaanse economie en de positie voor renteverlagingen. De zogenaamde spread, of kloof, tussen de 10-jaars leenkosten in Italië en Duitsland daalde donderdag tot 1,16 procentpunt, het laagste niveau sinds november 2021, om daarna weer te stijgen tot 1,28 procentpunt. Dit is een grote ommekeer ten opzichte van oktober, toen het verschil nog meer dan 2 procentpunten bedroeg. Dit weerspiegelt het groeiende vertrouwen van de markt in de manier waarop premier Giorgia Meloni de economie aanpakt, terwijl de groei in Duitsland stagneert. (FT)


Slechts elf van de NAVO-lidstaten – het zijn er nu 32 na de recente toetreding van Zweden – zullen tegen 2023 twee procent van hun bruto binnenlands product (BBP) hebben besteed aan defensie-uitgaven, volgens het jaarlijkse rapport van de secretaris-generaal van het Atlantisch Bondgenootschap, Jens Stoltenberg, dat donderdag werd gepubliceerd. België blijft het slecht doen in deze rangschikking en komt op de tweede plaats, voor Luxemburg. (7sur7)


De grootste raket die ooit de ruimte in is gestuurd, SpaceX’s Starship, heeft donderdag met succes een baan om de aarde bereikt, vooraleer ze verloren ging tijdens de terugkeer naar de aarde. SpaceX lanceerde haar Starship raket in een kritische test en stuurde het kolossale vaartuig verder en sneller dan het ooit had gevlogen voordat het verloren ging. Het vaartuig scheidde met succes van zijn Super Heavy booster zoals gepland en bereikte bijna een baan om de aarde in de ruimte, waarmee het de lengte van zijn vorige twee testmissies overtrof. Het doel van Elon Musk is om de 2 onderdelen van Starship (de eerste trap met brandstof en de ruimtemodule) te kunnen hergebruiken om de kosten van een vlucht terug te brengen tot « een paar miljoen dollar » in vergelijking met bijna 100 miljoen dollar bij de concurrentie. (BBG)


In de westerse wereld is het normaal dat nieuwe behandelingen strenge tests ondergaan voordat ze worden geaccepteerd in de reguliere geneeskunde. Dit voorzorgsprincipe kan frustrerend zijn voor wie dringend hulp nodig heeft, maar een ongereguleerd systeem waarin patiënten proefkonijnen worden, is nog veel erger. Het gebruik van puberteitsblokkers bij kinderen die in de war zijn over hun identiteit en seksualiteit, zonder solide wetenschappelijk begrip van de langetermijneffecten, is een medisch schandaal. Daarom heeft de National Health Service in Engeland het routinematig voorschrijven van puberteitsblokkers gestaakt, na schokkende onthullingen in de Tavistock-kliniek in Londen. Echter, toegang via NHS Schotland en privéartsen blijft mogelijk. De aanpak is nog niet voltooid; deze « behandeling » moet in heel het VK worden teruggedrongen. (TimesOnline)


Een van de meest kluchtige verhalen in de Europese verkiezingen heeft nu een nieuwe dramatische wending genomen. De vervroegde verkiezingen in Catalonië zijn vooral een probleem voor [premier Pedro] Sánchez vanwege de rivaliteit tussen de twee grootste separatistische partijen, die allebei zijn regering steunen. De meningsverschillen tussen de twee zijn talrijk. Maar de belangrijkste is hoe de Catalaanse onafhankelijkheid moet worden aangepakt. […] Er zijn ook interpersoonlijke kwesties die teruggaan tot de nasleep van het mislukte onafhankelijkheidsreferendum van 2017. Sánchez wil hier waarschijnlijk liever niet mee te maken krijgen. Maar hij heeft niet echt een keuze meer. Zijn regering heeft de steun van beide partijen nodig om zo’n beetje alles te kunnen doen, inclusief een akkoord over de late Spaanse begroting voor 2024 vinden. (EuroIntelligence)


Azië, dat jarenlang bekend stond als ‘s werelds kledingfabriek, omart nu een tektonische verschuiving in consumptie naar duurzame mode om de snel veranderende modetrends, die de stortplaatsen overspoelen en de klimaatverandering versnellen, een halt toe te roepen. Europese regelgevende instanties werken aan de invoering van regels tegen 2030 die ervoor moeten zorgen dat alle textielproducten die in het blok worden verkocht, gemaakt zijn van recyclebare materialen die lang meegaan en geen gevaarlijke stoffen bevatten. Het lijkt erop dat ook de VS dit voorbeeld op de lange termijn zullen volgen. Wereldwijd wordt slechts 12 procent van de kleding gerecycled en de meeste kleding eindigt als afval door de snel veranderende modetrends, maar deze trend belooft te veranderen. (SCMP)

Plus