1. Nicole de Moor: “We weten allang dat de Vlaming wakker ligt van migratie. Mensen zien dat het systeem niet werkt en krijgen het gevoel dat we de controle verliezen. Maar daarom werken we aan hervormingen. Het debat moet eerlijk gevoerd worden. Nog nooit werd zo hard gesleuteld onder de motorkap van het migratiebeleid als bij het Europees migratiepact. Tegen alle verwachtingen in ligt het er. Er komen sterkere grenzen, meer Europese solidariteit en betere afspraken met derde landen. Vooral met dat laatste ben ik nog volop in de weer. We zitten in de laatste rechte lijn voor een deal met Egypte. Komende week reis ik met de Europese Commissie naar Mauritanië om een akkoord te onderhandelen. Als we migratie onder controle willen krijgen, zal het met Noord-Afrika zijn, of zal het niet zijn.” (DS)

2. De Europese Commissie presenteerde haar langverwachte strategie voor de Europese defensie-industrie. De raison d’être ervan werd samengevat door cijfers die Josep Borrell benadrukte voor journalisten: In 2022 bedroegen de defensie-investeringen van onze lidstaten 58 miljard euro, verdeeld over 27 vraagcentra. In de VS heeft één daarvan, het Pentagon, 215 miljard euro geïnvesteerd – bijna vier keer zoveel. »Het is duidelijk dat er een nieuw gevoel van urgentie en verantwoordelijkheid is onder de lidstaten om onze gezamenlijke werkzaamheden op het gebied van defensie te intensiveren en een duidelijke wens om meer en samen te doen, » vertelde Borrell. (Politico)

3. China breidt zijn leger verder uit: in 2024 wil de Volksrepubliek 7,2 procent meer uitgeven aan bewapening dan het jaar ervoor. Hierdoor zal het militaire budget stijgen tot ongeveer 214 miljard euro, volgens de ontwerpbegroting die aan het begin van het Volkscongres in Beijing werd gepresenteerd.De stijging is geen uitzondering: het militaire budget stijgt ook met 7,2 procent in 2023, 7,1 procent in 2022, 6,8 procent in 2021, 6,6 procent in 2020 en 7,5 procent in 2019. Het officiële militaire budget van China is het op één na grootste ter wereld na dat van de Verenigde Staten, hoewel het gerucht de ronde doet dat de militaire uitgaven van de Volksrepubliek hoger zouden kunnen zijn dan officieel is aangegeven. Qua troepensterkte is het Chinese leger al het grootste ter wereld met meer dan twee miljoen actieve soldaten. (The Pioneer)

4. Het (Midden-Oosten) bevindt zich in een interregnum. Vergeet het gepraat over unipolariteit of multipolariteit: het Midden-Oosten is niet-polair. Niemand heeft er de leiding. De Verenigde Staten zijn een ongeïnteresseerde, ineffectieve hegemoon en hun rivalen  nog meer. De fragiele Golfstaten kunnen de leegte niet opvullen; Israël evenmin; en Iran kan alleen maar de rol van  onruststoker spelen. Alle anderen zijn toeschouwers die gebukt gaan onder economische problemen en legitimiteitscrises. Dat was de realiteit al voor 7 oktober. De oorlog heeft alleen maar illusies weggevaagd. (Foreign Affairs)

5. Christian Lindner: ‘Ik had het er onlangs over met een topman van een belangrijk bedrijf in de VS. ‘In Amerika willen we technologie ontwikkelen, jullie willen technologie reguleren’, zei hij. De focus in Europa ligt op het beperken van het groeipotentieel in plaats van op het versterken van onze concurrentiekracht. We moeten dat omdraaien. We hebben te veel bureaucratie. Ursula von der Leyen kiest voor bureaucratie in plaats van innovatie. Ze is een bedreiging voor onze concurrentiekracht en onze economische welvaart. Ook het einde van de brandstofmotor heeft onze industrie schade toegebracht. Die motoren zullen wereldwijd nog decennia gebruikt worden. We zouden als Europeanen moeten focussen op het efficiënter maken van deze excellente technologie en de wagens laten rijden op synthetische vloeibare brandstof die klimaatneutraal is.’ (Tijd.be)

6. Green has been. Nu de gevolgen van de klimaatverandering in Europa steeds duidelijker worden, krijgen de partijen die er iets aan willen doen, het zwaar te verduren. In Duitsland, waar de overstromingen het eerst toesloegen, is de populariteit van de Groene partij gekelderd. Zuid-Spanje heeft de noodtoestand door droogte uitgeroepen, maar de pro-groene socialistische regering wankelt.  De sneeuwloze skigebieden in Italië hebben de milieupartijen geen goed gedaan; de groene partij in Italië staat op ongeveer 4% in de peilingen. In de winter verschijnen de Zwitserse Alpen op kaarten met warmteanomalieën van Europa met 3°c boven het historische gemiddelde. Maar de hard-rechtse Zwitserse Volkspartij (svp) won zelfs meer zetels in de verkiezingen van afgelopen herfst, terwijl de Groenen krompen. (The Economist)

7. Halfweg tussen Kyoto en 2050. Het enige wat we halverwege de beoogde grote mondiale energietransitie hebben bereikt, is een kleine relatieve daling van het aandeel van fossiele brandstoffen in het mondiale primaire energieverbruik, van bijna 86% in 1997 naar ongeveer 82% in 2022. Maar deze marginale relatieve teruggang gaat gepaard met een enorme absolute toename van de verbranding van fossiele brandstoffen: in 2022 verbruikt de wereld bijna 55% meer energie die is opgesloten in fossiele koolstof dan in het jaar 1997. Absolute verminderingen in koolstofuitstoot die plaatsvonden in grote economieën als de EU (-23%) en de VS (-9%) werden ruimschoots overtroffen door enorme absolute toenames in ‘s werelds twee grootste industrialiserende landen — de uitstoot van China steeg 3,3 keer, die van India drie keer. De conclusie is ondubbelzinnig: tegen 2023, na een kwart eeuw van gerichte energietransitie, was er geen sprake van een absolute wereldwijde ontkoling van de energievoorziening. Tussen 1997 en 2022 steeg de jaarlijkse uitstoot van CO2 door de fossiele energiesector van ongeveer 25,5 miljard ton CO2e naar ongeveer 39,3 miljard ton (een stijging van 54%). (JP Morgan)

8. Een cruciaal jaar. Dit jaar gaan kiezers in vijf van ‘s werelds grootste koolstofuitstotende gebieden naar de stembus. Deze regio’s – de Verenigde Staten, India, Indonesië, Rusland en de Europese Unie – vertegenwoordigen een derde van de wereldbevolking en ongeveer hetzelfde deel van de door de mens veroorzaakte koolstofuitstoot. Hoe de politieke wind uit deze verkiezingen waait, zal van cruciaal belang zijn om te bepalen of de mensheid haar huidige gevaarlijke opwarming van het klimaat kan corrigeren. Het huidige klimaatbeleid zal waarschijnlijk resulteren in een opwarming van ongeveer 2,7 °C tegen 2100, volgens de groep Climate Action Tracker, die wereldwijde klimaatafspraken volgt – ruim boven de doelstelling van 1,5 °C die is vastgelegd in het klimaatakkoord van Parijs van 2015. Klimaatafspraken voor de lange termijn zouden nog eens 0,6 °C opwarming kunnen voorkomen, maar die zijn afhankelijk van verdere actie door regeringen, waaronder veel regeringen waarvan de leiders in 2024 voor verkiezingen staan. (Nature)

9. Nederland kan « veilig en bewoonbaar » blijven bij een zeespiegelstijging tot vijf meter, mits er drastische aanpassingsmaatregelen worden genomen, zo blijkt uit een studie van een Nederlands overheidsprogramma. In het « extreme scenario » wordt geschat dat dit niveau kan worden bereikt in 2200 – en twee meter in 2100 – als gevolg van klimaatverandering. Nederland is bijzonder kwetsbaar, omdat een deel van het grondgebied al onder zeeniveau ligt. Een stijging van het waterpeil met enkele meters zou leiden tot overstromingen en een tekort aan zoet water in het land. Om deze problemen te verlichten, stelt het onderzoek een aantal oplossingen voor, waaronder het versterken van dijken, het bouwen van dammen en kustmeren en het ontwikkelen van hoogbouwwoningen. (Trouw)

10. Stel je een wereld voor waarin je de gevangenis in kunt gaan voor een « hatelijke » meme of een sms. Dat zou binnenkort de realiteit kunnen zijn in Ierland. Dat land overweegt serieus een ingrijpende wet die het « aanzetten tot haat » tegen individuen of groepen op basis van specifieke « beschermde kenmerken » zoals ras, nationaliteit, religie en seksuele geaardheid strafbaar maakt.  De definitie van aanzetten is zo breed dat het ook « roekeloos aanmoedigen » van andere mensen om te haten of het veroorzaken van schade « vanwege je opvattingen » of meningen omvat. Met andere woorden, opzet doet er niet toe. Het maakt ook niet uit of je de « roekeloze » inhoud daadwerkelijk hebt gepost. Alleen al het feit dat je in het bezit bent van die inhoud kan je een boete opleveren van maar liefst €5.000 of tot 12 maanden gevangenisstraf, of beide. (Free Press)

11. Peter Garnry: Wie is voor de markten de veiligste optie als volgende president, Trump of Biden, en waarom? « Het is te vroeg om te zeggen hoe de markt hierover denkt. De vorige keer was de Amerikaanse economie in een positie waarin Trump een groot economisch aanbodbeleid kon lanceren, wat goed werd ontvangen door de markt. Maar acht jaar later is de fiscale positie van de Amerikaanse economie heel anders. Er is weinig ruimte voor Trump-achtig beleid uit het verleden zonder het vertrouwen in de USD in gevaar te brengen. Dit geldt ook voor Biden. Beiden zullen een economie erven met weinig ruimte aan de fiscale kant.” (Peter Garnry, Head of Equity Strategy@Saxo Bank)

12. Marc Fiorentino. “Maar het feit dat zowel bitcoin als goud’ op dezelfde dag recordhoogtes bereikten, kan niet geheel toevallig zijn. De veel genoemde redenen zijn hoge overheidsschulden, angst voor banken en het traditionele financiële systeem, en wantrouwen jegens ‘traditionele’ valuta, met name de dollar. Voorstanders van Bitcoin zullen vertellen dat het echte intrinsieke waarde heeft. Net als goud. Misschien is dat ook wel zo. Maar bitcoin-staven zijn virtueel, goudstaven zijn tastbaar. Naast dit fundamentele debat is het veilig om te zeggen dat bitcoin de rol van goud speelt voor GenZ en sommige millennials. Voor de boomers, goud. Voor jongeren, bitcoin.”

13. Brown’s Bottom. Toen Gordon Brown bijna 25 jaar geleden 395 ton van het Britse goud van de hand deed, vertelde hij het Lagerhuis dat de zet « een betere balans » zou brengen in de investeringsportefeuille van het land. Het metaal werd steeds meer gezien als een « barbaars relikwie », zoals John Maynard Keynes het in 1924 had genoemd, en Brown wilde in iets winstgevenders stappen. Het bleek een kostbare vergissing. De verkoop leverde $3,5 miljard op, maar tegen de huidige recordprijzen zou datzelfde goud meer dan $26,6 miljard waard zijn. Het blijkt dat de voormalige kanselier verkocht op een dieptepunt in 20 jaar – een periode die nu bij goudhandelaren bekend staat als « Brown’s Bottom”. (Daily Telegraph)

14. Meer dan 100 toponderzoekers op het gebied van kunstmatige intelligentie hebben een open brief ondertekend waarin ze generatieve AI-bedrijven oproepen om onderzoekers toegang te geven tot hun systemen, met als argument dat ondoorzichtige bedrijfsregels hen ervan weerhouden om veiligheidstools te testen die door miljoenen consumenten worden gebruikt. De onderzoekers zeggen dat strenge protocollen die bedoeld zijn om te voorkomen dat slechte actoren AI-systemen misbruiken, in plaats daarvan een remmend effect hebben op onafhankelijk onderzoek. Dergelijke auditors vrezen dat hun accounts worden geblokkeerd of dat ze worden aangeklaagd als ze AI-modellen op veiligheid proberen te testen zonder de zegen van een bedrijf. In de brief aan bedrijven als OpenAI, Meta, Anthropic, Google en Midjourney worden techbedrijven opgeroepen om een juridische en technische veilige haven te bieden voor onderzoekers om hun producten te onderzoeken. De inspanning komt op een moment dat AI-bedrijven steeds agressiever worden in het buiten sluiten van externe controleurs van hun systemen. (WaPo)

15. Ramadan wordt mainstream. De Duitse stad Frankfurt wil tijdens de islamitische heilige maand Ramadan een boodschap van vrede en saamhorigheid overbrengen door voor het eerst een centrale hoofdstraat te verlichten met halve maantjes, sterren en andere versieringen. Met bijna 800.000 inwoners is Frankfurt de op vier na grootste stad van Duitsland (na Berlijn, Hamburg, München en Keulen) en het centrum van de financiële sector van het land. Het is ook een van de meest trotse multiculturele steden van Duitsland, met moslims die ongeveer 15% van de bevolking uitmaken (100.000-150.000). (DW)

16. Verdubbeling. Japan overweegt om het aantal buitenlandse werknemers met specifieke vaardigheden dat ze aanvaardt onder een speciale verblijfsstatus over een periode van vijf jaar vanaf het fiscale jaar 2024 vast te stellen op meer dan 800.000. De limiet zal worden verhoogd tot meer dan het dubbele van de huidige limiet voor vijf jaar, als gevolg van ernstige tekorten aan arbeidskrachten in verschillende sectoren. In de vijf jaar tot en met het fiscale jaar 2023 bedroeg het maximumaantal 345.150. (Japan Times)

17. Naarmate we ouder worden, gaat ons geheugen achteruit. Volgens neurowetenschapper Dr. Richard Restak is achteruitgang echter niet onvermijdelijk. Dr. Restak is auteur van meer dan 20 boeken over het brein en heeft tientallen jaren ervaring in het begeleiden van patiënten met geheugenproblemen. “The Complete Guide to Memory: The Science of Strengthening Your Mind,”, het nieuwste boek van Dr. Restak, bevat hulpmiddelen zoals mentale oefeningen, slaapgewoonten en dieet die het geheugen kunnen helpen verbeteren. Dr. Restak waagt zich echter buiten dit bekende terrein en bekijkt elk facet van het geheugen – hoe het geheugen verbonden is met creatief denken, de invloed van technologie op het geheugen, hoe het geheugen de identiteit vormt. « Het doel van het boek is om de alledaagse problemen van het geheugen te overwinnen, » zei Dr. Restak. In het bijzonder het werkgeheugen, dat tussen onmiddellijk herinneren en het langetermijngeheugen in zit en verbonden is met intelligentie, concentratie en prestaties. Volgens Dr. Restak is dit het meest kritieke type geheugen en moeten er dagelijks oefeningen worden gedaan om het te versterken. Maar het versterken van alle geheugenvaardigheden, voegde hij eraan toe, is de sleutel tot het voorkomen van latere geheugenproblemen. (NYT)

Quick links: Vlaanderen registreert 5 keer meer elektrische voertuigen dan Wallonië. De EU is een bureaucratische moloch en de kloof met de VS breidt enkel uit. De EVP wil het Rwanda-model invoeren. Haley is ‘out’, maar kust Trumps ring (nog) niet. Venezuela heeft een datum voor de verkiezingen, maar geen oppositiekandidaat. Desinteresse van de politiek: halfgeleiderkoning ASML wil weg uit Nederland. De mysterieuze opkomst van de Chinese e-commerce gigant achter Temu. Ultra-fast fashion is dodelijk voor het milieu. Singapore krijgt exclusiviteit van Taylor Swift. Badly broken Bayer kan niet worden gesplitst. Duitse economie staat voor ‘de grootste transformatie in haar geschiedenis‘.  Zeekabel in de Rode Zee doorgesneden – Internetbedreiging in Europa groeit.